O‘zbekiston tarixi xalqning ijtimoiy xotirasi shaklini ifodalovchi mamlakatning boy o‘tmishiga hayajonli sho‘ng‘ishdir.
Oʻzbekiston hududida qadimiy davlatlar, ularning tuzilishi va diniy e’tiqodlari, xususan Zardushtiylik haqida yoritiladi.
Hududning Ahamoniylar, Salavkiylar va Yunon-Baqtriya davlati davridagi siyosiy va madaniy o‘zgarishlari yoritiladi.
Xorazm, Qangʻ, Davan va Kushon davlatlarining siyosiy tuzilishi, iqtisodiyoti va madaniy hayoti haqida so‘z yuritiladi.
Bu mavzuda ilk o‘rta asrlarda O‘zbekiston hududida yuz bergan ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlar yoritiladi. Shuningdek, Xioniylar va Kidariy davlatlari hamda Xorazmning tarixiy o‘rni haqida ma’lumot beriladi.
Mavzuda Eftallar davlatining paydo bo‘lishi, uning siyosiy tuzilishi va hududiy kengayishi haqida so‘z yuritiladi. Shuningdek, eftallar davridagi xo‘jalik hayoti va madaniy rivojlanish ochib beriladi.
Bu mavzuda Turk xoqonligi davrida O‘rta Osiyo xalqlarining ijtimoiy-siyosiy hayoti va davlat boshqaruvi haqida gapiriladi. Shuningdek, u davrda madaniyat va harbiy kuchlarning ahamiyati tushuntiriladi.
Mavzuda G‘arbiy Turk xoqonligining shakllanishi, uning siyosiy tuzilishi va mahalliy hokimliklarning rivojlanishi ko‘rib chiqiladi. Shu bilan birga, VI–VII asrlardagi madaniy hayot haqida ham ma’lumot beriladi.
Bu darsda arab xalifaligining Movarounnahr hududini bosib olishi va bu hududda islom dini tarqalishi haqida gapiriladi. Islomning ijtimoiy va madaniy hayotdagi ta’siri ko‘rsatib beriladi.
Mavzuda xalifalikka qarshi xalq noroziliklari va qo‘zg‘olonlar haqida so‘z boradi. Shu bilan birga, Abbosiylar davridagi Xuroson va Movarounnahrning siyosiy-iqtisodiy holati yoritiladi.
Bu mavzuda Abbosiylar markaziy hokimiyati zaiflashishi natijasida mustaqil davlatlarning yuzaga kelishi haqida ma’lumot beriladi. Qorluqlar, O‘g‘uzlar va Toxiriylar davlatlarining faoliyati tushuntiriladi.
Mavzuda Somoniylar davrida davlat boshqaruvi, iqtisodiy taraqqiyot va madaniy hayot haqida so‘z yuritiladi. Bu davrda Movarounnahrning ilm-fan va adabiyotda yuksalishi ham ko‘rsatib beriladi.
Bu mavzuda G‘aznaviylar va Qoraxoniylar davlatlarining shakllanishi, siyosiy hayoti va iqtisodiy rivojlanishi haqida gapiriladi. Shuningdek, ularning madaniyat va ilm-fanga qo‘shgan hissasi yoritiladi.
Mavzuda Xorazm davlatining yuksalishi, uning siyosiy-iqtisodiy kuchi haqida gapiriladi. Xorazmshohlar davlati va Chingizxon o‘rtasidagi munosabatlar hamda mo‘g‘ul bosqiniga olib kelgan sabablar ochib beriladi.
Bu mavzuda Muhammad Xorazmshohning mo‘g‘ul bosqiniga qarshi kurash choralarini ko‘rishi haqida ma’lumot beriladi. Shuningdek, Jaloliddin Manguberdiyning taxtga chiqishi va mamlakat mudofasidagi roli yoritiladi.
Mavzuda Jaloliddin Manguberdiyning harbiy san’ati va mohir sarkardaligi haqida so‘z yuritiladi. Uning vatanparvarligi va bosqinchilarga qarshi qahramonona kurashi alohida ta’kidlanadi.
Bu darsda Chig‘atoy ulusining paydo bo‘lishi, uning hududi va siyosiy tuzilishi haqida ma’lumot beriladi. Shuningdek, bu ulusning Movarounnahr tarixidagi o‘rni ko‘rib chiqiladi.
Mavzuda mo‘g‘ullar davrida Movarounnahrning ijtimoiy-iqtisodiy holati haqida so‘z boradi. Dehqonchilik, hunarmandchilik va savdo aloqalari rivojlanishi yoritiladi.
Bu mavzuda turli xalqlar o‘rtasidagi etnik jarayonlar va ularning uyg‘unlashuvi orqali o‘zbek xalqining shakllanish jarayoni tushuntiriladi.
Mavzuda mo‘g‘ullar davridan keyin Movarounnahr va Xorazmda madaniy hayotning qayta tiklanishi haqida so‘z yuritiladi. Adabiyot va ilm-fanning rivoji ham yoritiladi.
Bu mavzuda diniy bilimlar, islomiy ilmlar rivoji haqida gapiriladi. Shuningdek, o‘sha davr me’morchilik, san’at va musiqadagi yutuqlar ochib beriladi.
